Herkese merhabalar, bu haftaki yazımda sıkça karşılaştığımız ve çalışanlar arasında “taşeron” işçi olarak anılan işçilerin durumundan bahsetmek istedim. Taşeron işçiler İş Kanununda alt işveren nezdinde çalışan işçiler olarak anılmakta. Taşeron işçilerin işini yaptığı işyerinin işvereni ise asıl işveren olarak düzenlenmekte. Kanunda asıl işveren - alt işveren ilişkisinin kurulması çeşitli şartlara bağlanmış durumda. Aslında bakıldığında; asıl işveren - alt işveren ilişkisinin kurulması o kadar da basit değil. Yani, bir işyerinde taşeron işçi çalıştırılabilmesi için öncelikle ve en önemlisi taşerona verilecek işin asıl iş niteliğinde olmaması gerekiyor. Asıl işin ne olduğu ise her bir iş bakımından ayrıca değerlendirilmeli. Ama bir örnek vermek gerekirse, elektronik aletler üreten bir işyerinde çalışanların taşınmasına ilişkin servis şoförlüğü işinin taşeron firmaya verilmesi hukuka uygundur. Ancak; örneğin elektrik aletler üreten bu iş yerinde parçaların birleştirmesi işinin taşerona verilmesi hukuka aykırı olacaktır. Görüldüğü gibi bu şekilde birçok örnek bulunabileceğinden her bir iş bakımından ayrıca değerlendirme yapılması gerekmekte.
Peki, diyelim ki asıl işveren – alt işveren ilişkisi hukuka uygun olarak kurulmadı. Bu durum taşeron işçisi bakımından ne anlama geliyor? Yukarıda açıkladığım gibi işin alt işverene devredilemeyecek bir iş olması hali ya da kanunda belirtilen diğer şartları taşımaması sebebiyle hukuka uygun olmayan bir asıl işveren – alt işveren ilişkisi kurulmuşsa, asıl işverenin doğrudan sorumluluğu söz konusu olacaktır. Asıl işveren – alt işveren ilişkisi muvaazalı kabul edilecek ve alt işverenin işçileri başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçisi olarak kabul edilecektir. Bu durumda taşeron işçisi geriye doğru asıl işveren işçisi olarak elde edeceği bütün hakları talep edebilecektir. Bu haklar ücrete veya sigorta primlerine ilişkin olabilir. Bu talepler, iş ilişkisi devam etse de devam etmese de zamanaşımı süreleri içinde asıl işverene yöneltilebilecektir.
Sonuç olarak, alt işveren nezdinde çalışan yani taşeronda çalışan tüm işçilerden talebim iş ilişkilerinin kanuna uygun olarak kurulup kurulmadığını avukata sormaları. Eğer kanuna uygun olarak kurulmayan bir ilişkinin bulunması halinde haklarını talep etmeleri. Bu haftalık paylaşmak istediklerim bu şekilde.
Soru, görüş ve önerileriniz için;
av.senaykahraman@gmail.com adresinden bana yazabilirsiniz.
Emeğinizin karşılığını aldığınız güzel günlere.
