Merve BAYDAR


MEVSİMSEL DUYGUDURUM BOZUKLUĞU

Güneşli gün sayısının azalması, gökyüzünün griye boyanması ve havaların soğumasıyla birlikte çoğumuz daha sıkıntılı ve mutsuz hissetme eğiliminde olmaktayız. Yapılan çalışmalarda da mevsim geçişlerinde ruh sağlığımızın daha olumsuz etkilendiği bulunmuştur. Bu etki herkeste aynı düzeyde olmamakta bazıları bu süreçten çok az etkilenirken bazı kişilerde Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu denilen psikolojik problem ortaya çıkabilmektedir.


Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu, depresif bozukluk türevidir. Depresyondan farkı üst üste iki yıl, aynı mevsim geçişlerinde, mevsim içinde birkaç ay sürecek şekilde ortaya çıkmasıdır ve diğer mevsimlerde olmamasıdır. Mevsimdel Duygudurum Bozukluğu belirtileri yorgunluk, halsizlik, uyku problemleri, iştah problemleri, içe çekilme, okulda ya işte performansta düşme olarak ortaya çıkabilir.

 

Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu her 100 kişiden 5-6’sında görülebilmektedir. Her yaştan kişilerde görülebilmekle birlikte ailesinde depresyon hikayesi bulunan kişilerde görülme olasılığı daha fazladır. Ayrıca cinsiyet açısından bakıldığında da kadınlarda erkeklere oranla görülmek sıklığı daha fazladır.

 

Yapılan çalışmalarda Mevsimdel Duygudurum Bozukluğu’nun serotonin ve melatonin hormonlarının düzeylerindeki değişikliklerden kaynaklı olabileceği bulunmuştur. Serotonin hormonu duygudurumumuzu düzenlemeye yardımcı olmakta,  melatonin hormonu ise uyku düzenimize yardımcı olmaktadır.   Sonbahar ve kış aylarındaki günlerde kısalma, günışığında azalma ve uzun karanlık saatler melatonin düzeylerinde artışa ve serotonin düzeylerinde azalmaya sebep olabilir ve bu da depresyonun oluşması için gereken biyolojik şartları yaratabilir.

 

Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu’yla başa çıkmada gün ışığından  yararlanmak önemlidir. Hava güneşli olmasa bile dışarıda vakit geçirmek, yürüyüşe çıkmak faydalı olabilir. Eğer evde vakit geçirilecekse güneşlikler ya da panjurlar açılarak, ışık alan bir alanda oturmak daha yararlı olabilir. Bu süreçte uyku düzeni de bozulabildiği için, uyku düzeni sağlamak amacıyla her gün aynı saatte uyumak ve uyanmaya dikkat etmek önemli olabilir. Ayrıca sizi iyi hissettiren aktivitelere vakit ayırmak, müzik dinlemek, kitap okumak, sosyal etkinliklere katılmak yararlı olabilir.

 

Uzman Klinik Psikolog Merve BAYDAR