Besinsel içeriği dolayısıyla anne sütü bebekler için idealdir. Anne sütüyle beslenen bebeklerde kulak enfeksiyonları, şiddetli ishal ve alerji gelişme riski azalmaktadır. Biberonla beslenen bebekler bu hastalıklardan dolayı daha sık hastaneye yatmaktadır. Çoğu kadın farklı nedenlerden dolayı emzirme hakkında kararsızdır. Eğer bir nedenle anne sütü vermeme kararı aldıysanız, mamalar anne sütüne kabul edilebilir bir alternatiftir. Ancak biberonla beslenme kararı vermeden önce emzirmenin size ve bebeğinize olan birçok yararını da hesaba katmalısınız.
Amerikan Pediyatri Akademisi, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve diğer birçok uzman özellikle 6 ay sadece anne sütü vermek üzere, annelerin çocuklarını 1 sene veya daha fazla, mümkün olduğunda uzun bir süre emzirmelerini teşvik etmektedirler. Çünkü, anne sütü enfeksiyonlara karşı koruma ve optimum beslenme sağlamaktadır. Amerika'da her 10 bebekten 7'si doğumda anne sütü almaktadır. Altıncı aydan sonra 10 bebekten sadece 3'ü anne sütü almaktadır. Ne kadar uzun süreyle anne sütü alınırsa, o kadar yararı olacağı bilinmelidir.
Bebeğinizi emzirmeniz için birçok pratik neden bulunmaktadır. Anne sütü ucuzdur. Kendiniz için dengeli bir beslenme yaparken, sadece az miktarda kalori alımınızı artırarak, mama için harcayacağınız çok daha küçük bir oranda fazla para harcarsınız. Aynı zamanda anne sütü hazırlama gerektirmez ve nerede olursanız olun her zaman hazırdır. Emziren anneler günde, 500 kalriyi sütü üretmek için kullandıkları için doğum öncesi fiziksel özelliklerine daha kolay ulaşırlar. Emzirme ayrıca rahmin sıkılaşmasına ve çabucak normal boyutlarına dönmesine de yardımcı olur.
Emzirme hem anne hem de bebek için fiziksel özelliklerinin yanı sıra, duygusal ve psikolojik avantajları ile de çok ikna edicidir. Emzirme, hem cilt teması sağlamaktadır, siz ve bebek için huzur vericidir; hem de süt üretimini uyaran hormon, annelik hislerini de uyarmaktadır. Emziren annelerin hemen hemen tamamı, emzirme deneyimiyle bebeklerine daha çok bağladıklarını ve koruyucu olduklarını, beslenme ve çocuklarına bakabilme konularında kendilerini daha yeterli gördüklerini hissetmektedirler. Gerçekte anne sütü ve mama ile besleme aynı süreyi almaktadır fakat emzirmede, beslenmenin tamamındaki süre bebekle birlikte geçirilmektedir. Biberonla beslemede alışverişe, mama hazırlamaya ve arta kalanları yıkamaya çok fazla zaman harcanır. Bebekle geçirilen zaman bebeğin beslenmesi, gelişimi için önemli bir bileşendir ve anneler için mutluluk vericidir. Evdeki diğer kişiler özellikle annenin fazladan dinlenmeye ihtiyacı olduğu ve bebeğin sık sık emdiği ilk birkaç hafta boyunca ev işlerinin sorumluluğunu üstlenerek yardımcı olabilirler.
Doğrudan ona süt vermeseler de, ailenin üyelerinin de bebek bakımında her yönüyle aktif olarak görev alabileceğini aklınızda tutmalısınız. Babanın kardeşinin duygularına da duyarlı olun. Aslında ailenin diğer üyeleri, örnek olarak, gaz çıkarırken bebeği tutabilirler ya da beslenmeden önce veya sonra bebeğin altını değiştirebilirler. Emzirilen bir bebek için babanın kuıcaklaması önemli bir görevdir. Bebek ve anne için rahatlama gerektiğinde baba çok değerlidir. Tutabilir, banyo yaptırabilir, altını değiştirebilir ve bebekle yürüyebilir. Bebek büyüdükçe, emzirme iyice yerleştiyse (yaklaşık 3 – 4 haftalık), baba sağılan sütle ya da mamayla bebeği besleyebilir. Ebeveynler arasında beslenme konusunda yanlış anlaşılmadan sakınmak için en iyisi bu konuların açıkça paylaşılması ve bebek doğmadan önce hem anne hem de babanın bu konularda bir anlayış birliğine ulaşmasıdır. Çoğu ebeveyn ve çocuk bakıcısı, çocukları için başlangıçta en iyi olaı yani tartışmasız anne sütünü tercih ederler. Emzirme iyice yerleştikten sonra (genelde 3 – 6 hafta ) eğer anne bir süre bebekten ayrı kalacaksa bakıcılar, baba ya da ailenin diğer üyeleri tarafından beslenme için kullanılmak üzere sütlerini sağıp biriktirebilirler.
Nadir tıbbi durumlarda emzirme önerilmeyebilir. Aşırı derecede hasta bir anne emzirme için gerekli enerji ve güçten yoksun olabilir. Çoğu ilaç emzirme için güvenli olsa da, anne sütünden bebeğe geçip zarar verebilecek bazı ilaçları kullanıyor olabilir. Eğer herhangi bir nedenle ilaç kullanıyorsanız emzirmeden önce çocuk doktorunuzu bilgilendirin. Doktor size bu ilaçların anne sütüne geçip geçmediğini ve bebeğiniz için bir sorun oluşturup oluşturmadığını söyleyebilir. Bazen, bu ilaçlar emzirirken kullanabileceğiniz daha güvenli ilaçlarla değiştirilebilir. Bazı anneler amzirmenin erken dönemlerinde hafif bir rahatsızlık hissedebilir. Fakat belirgin bir rahatsızlık duygusu normal değildir. Eğer bebeğinizi emzirirken ve beslerken ağrı duyuyorsanız ya da emzirmede destek istiyorsanız, ilk birkaç hafta deneyimli bir uzmandan (çocuk doktoru, hemşire ya da emzirme uzmanı) yardım isteyin. Nadiren, emrizen annelerdeki bazı sorunlar onları zamansız bir şekilde emzirmeden uzaklaştırmaktadır. Çoğu anne emzirme planladığı gibi işe yaramadığından üzülür ve hayal kırıklığına uğar. Gene de başarısız olduğunuzu düşünmemelisiniz. Bazen bütün girişimlere ve desteğe karşın, beklenen sonuç gerçekleşmeyebilir. Şanslıyız ki bu durumlarda bebek mamaları kabul edilebilir bir beslenmedir. Beslenme bu şekilde de güvenli, doyurucu ve değerlidir.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Veysel ÖZ
