Selamlar. Geçen hafta ilk kez sizlerle buluÅŸmuÅŸ ve Covid-19 sürecinde iÅŸten çıkarma yasağından kısaca bahsetmiÅŸtim. Bu hafta yine Covid-19 sebebiyle yaÅŸanan bir diÄŸer sorundan sizin talepleriniz sonucu bahsedeceÄŸim. Bir yakınım  -kendisi de bir fabrikada çalışıyor- “Ä°yi güzel iÅŸten çıkarma yasakları var ama iÅŸten çıkarmayıp bizi ücretsiz izne çıkarıyorlar, bu durumda ne yapabiliriz?” dedi.

Ben de hemen araÅŸtırmalara giriÅŸtim. Acaba neler yapılabilir? Çalışanların bu aÅŸamada hakları nelerdir, nasıl hareket edilmesi gerekiyor? Öncelikle ÅŸunu belirtmek gerekir ki; ücretsiz izin kavramı 4857 sayılı mevcut Ä°ÅŸ Kanunu kapsamında istisnai bir düzenleme. Ancak kanunda belirtilen istisnai hallerde iÅŸçi ücretsiz izne çıkabilir. Buna göre ücretsiz iznin uygulanabilmesi için iÅŸçi ve iÅŸverenin bu konuda anlaÅŸması gerekir.Yani iÅŸveren tek taraflı olarak iÅŸçiyi ücretsiz izne çıkaramaz. Bunun iÅŸçi tarafından da kabul edilmesi gerekiyor. Ä°ÅŸçi ücretsiz izni kabul etmezse bu iÅŸ sözleÅŸmesinin feshi anlamına gelir ki, bu halde iÅŸveren iÅŸçinin kıdem ve ihbar tazminatlarını ve tüm yasal haklarını ödemek zorundadır.

Normal döneme iliÅŸkin düzenleme bu ÅŸekilde olmakla birlikte Covid-19 dönemine iliÅŸkin olarak kanuna getirilen geçici 10. madde kapsamında iÅŸverenlere, iÅŸçileri ücretsiz izne çıkarmaya iliÅŸkin bir hak tanımış durumda. IÅŸverenin bu hakkını kullanması halinde iÅŸçi yukarıda belirttiÄŸim gibi rızası olmaksızın ücretsiz izne çıkarılması sebebiyle iÅŸ sözleÅŸmesini haklı nedene dayanarak sonlandıramayacak. Bunun anlamı ne peki? Ücretsiz izne çıkarılan iÅŸçiler bakımından 1.168 TL nakdi ücret desteÄŸi saÄŸlanmış durumda. Ä°ÅŸveren iÅŸçiyi ücretsiz izne çıkarırsa iÅŸçi ‘ben bu ödeneÄŸi kabul etmiyorum; iÅŸten ayrılıyorum benim kıdem, ihbar tazminatlarımı ver’ diyemeyecek.

Ä°ÅŸçinin baÅŸvurabileceÄŸi imkanlar nedir? Ä°ÅŸveren sizi yıldırmak amacıyla ücretsiz izne çıkarmak suretiyle iÅŸten kendi rızanızla ayrılmaya zorlarsa ne yapılabilir? Öncelikle iÅŸyerinizde sizinle aynı iÅŸi yapanlara da aynı ÅŸekilde ücretsiz izin uygulaması bulunuyor mu? EÄŸer iÅŸveren sadece sizi veya birkaç kiÅŸiyi ücretsiz izne çıkarmış ancak diÄŸerleri çalışmaya devam ediyorsa bu halde eÅŸit iÅŸlem ilkesine aykırı davrandığı, iÅŸçiler arasında ayrımcılık yaptığı iddiası ile iÅŸ sözleÅŸmenizi sonlandırabilirsiniz. Ä°kinci olarak kısa çalışma ödeneÄŸi alma hakkınız varken ücretsiz izne çıkarılırsanız bu da haklı sebep teÅŸkil edecektir. Bunlar dışında ancak ücretinizin gereÄŸi gibi ödenmediÄŸi, haklarınızın tam olarak verilmediÄŸi gibi genel sebeplere dayanarak iÅŸ sözleÅŸmenizi sonlandırabilirsiniz. Ancak bu haller bakımından herkes için ayrı bir deÄŸerelendirme yapılması gerekiyor.

Sonuç olarak diyebiliriz ki; Covid-19 sebebiyle 4857 sayılı Ä°ÅŸ Kanuna geçici 10. madde ile getirilen bu düzenleme iÅŸçi bakımından ekonomik ve sosyal güvenceleri oldukça olumsuz etkileyebilecek nitelikte. Uygulamanın ne ÅŸekilde ilerleyeceÄŸini zaman içerisinde göreceÄŸiz.

Bu haftalık benden bu kadar.Soru, görüÅŸ ve önerileriniz için;

av.senaykahraman@gmail.com adresinden bana yazabilirsiniz.

EmeÄŸinizin karşılığını aldığınız güzel günlere.