Edirne Hamamları ve Medreseleri

Günümüze ulaşan Edirne hamamlarının çoğu Sultan II.Murat dönemine (1421-1451) aittir. Bu dönemden günümüze ulaşanlardan biri 1421-22 yıllarında Tunca Nehri kenarında yaptırılan Gazi Mihal Hamamıd

KÜLTÜR SANAT 30.07.2015 18:14:00 0
Edirne Hamamları ve Medreseleri

Aynı döneme ait bir başka Hamam da Yusuf Paşa adındaki Beylerbeyi tarafından 1428-1429 yıllarında inşa ettirilen Beylerbeyi Hamamıdır. Bu hamamların bazı bölümleri yıkılmış olmakla beraber, günümüze ulaşan kalıntıları yerlerinde durmaktadır. Sultan II.Murat Döneminden kalan diğer dört hamam da Muradiye Küçükpazar semtindeki tek hamam olarak inşa edilen Yeniçeri Hamamı, 1434-1435 tarihli Tahtakale Çifte Hamamı ile Kaleiçinde 1440-41 tarihlerinde çifte hamam olarak inşa edilmiş, Topkapı Hamamı (Alaca Hamam) ve Selimiye Camisi önündeki alanda Yediyol Ağzında yer alan Mezit Bey Hamamıdır. Bu yapılara ayrıca İbrahim Paşa Hamamı, Edirne Yeni Sarayının bir parçası olarak inşa edilen Kum Kasrı Hamamı, 16. yüzyıldan bügüne ulaşan Abdullah Hamamı ile Tahmis Hamamı da eklenir. Bunlardan sadece Tahtakale ve Mezit Bey Hamamları kullanımdadır. 16. yüzyılda yapılmış hamamlar içinde özgün işlevini sürdüren ve boyutsal açıdan da en büyük ve önemlisi Mimar Sinan tarafından inşa edilen Sokullu Hamamıdır. 16. yüzyılın ikinci yarısında Sokullu Mehmet Paşa tarafından yaptırılmıştır. Çifte Hamam planında olması nedeniyle Çifte Hamam olarak da anılır. Günümüzde hizmet verir durumdadır.

 

Saray Hamamı

 

Edirne'nin fethinden sonra yapılan ilk Sarayı (Saray-ı Atik) döneminden ayakta kalabilen tek yapı Saray Hamamıdır. Bu hamam önceleri yalnızca saraya hizmet verirken sonra halka açılmış ve Selimiye'ye vakfedilmiştir. Bazı tarihçiler bu hamamın ayakta kalabilmesini Selimiye'nin yapımı yıllarında kullanılmış olmasına bağlarlar. Bazı kitaplar Süleyman Çelebi'nin bu hamamda eğlence halindeyken kardeşi Musa Çelebi tarafından baskına uğradığını ve Süleyman'ın buradan kaçtıktan sonra yolda öldürüldüğünü yazmaktadır.

 

Selimiye Camii yanındaki bu hamam; Balkan Savaşı'ndan beri yakın zamanlara kadar kapalıyken son yıllarda onarım görmüş ve çifte hamam olarak haftanın her günü açık olacak şekilde yeniden hizmete girmiştir. Hamamın Kadınlar ve Erkekler bölümlerinin girişleri ayrı yönlerdedir.

 

Mezit Bey Hamamı

 

Eflak'ta şehit olan, hayır işleriyle ünlü Mezit Bey tarafından yaptırılmıştır. Küçüktür. Vakıf malı iken özel mülk durumuna gelmiştir. Yalnız erkekler için kullanılmaktadır.

 

Sokullu Hamamı

 

16. Yüzyılın ikinci yarısında buradaki Acemi Oğlanlar Kışlasında yetişip büyüdüğü için Edirne'yi çok sevdiği bilinen ünlü Osmanlı Sadrazamlarından Sokullu Mehmet Paşa tarafından Mimar Sinan'a yaptırılmış bir çifte hamamdır. Edirne'de kullanılabilir durumda, onarım görmüş üç tarihi hamamdan biri olup özel mülke dönüşmüştür. Kadınlar ve Erkekler bölümlerinin girişleri ayrı yönlerdedir.

 

Beylerbeyi Hamamı

 

Beylerbeyi Camisini yaptıran Beylerbeyi Yusuf Paşa tarafından 1428 -1429 yıllarında çifte hamam olarak yaptırılmıştır. Tunca Köprüsünü yaptıran Ekmekçioğlu Ahmet Paşa tarafından da onartılan hamam günümüzde kullanılamaz durumdadır.

 

Yeniçeri Hamamı

 

Yeniçerilerin burada yıkanmaları nedeniyle bu adı almıştır. Hamama çok yakın olan ve Menzilahir mevkiinde Sultan I.Murat döneminde inşa edilen Rumeli Devşirme Acemi    oğlanları Ocağı ve dolayısıyla yeniçeriler bulunmaktadır. Günümüzde özel mülkiyettir.

 

MEDRESELER

 

Tarihimizde önemli yer tutan kişilerin eğitim gördüğü Osmanlı Döneminin eğitim kurumlarından Medreseler, Edirne'de de mevcuttur. Padişahlarımızın Şehzadelik dönemlerinde ve aralarında ünlü bilginlerimizinde bulunduğu tarihi kişiliklerin eğitim gördüğü Edirne Medreseleri aşağıdadır.

 

Peykler ve Saatli Medreseleri

 

Üç Şerefeli'nin kuzeyinde ve bitişiğinde iki ünlü tarihi medrese bulunmaktadır. Bunlardan Peykler Medresesini Fatih Sultan Mehmet yaptırmıştı. Peyk; "Padişahın yanında bulunan hürmetli askerler" anlamına gelir. Türk tarihinde önemli ve saygın bir yeri bulunan İbni Kemal burada öğrenim görmüştür. Eski Medrese Binası onarılmış olup başka hizmetlerde kullanılmaktadır. Sultan II.Murat'ın yaptırdığı Saatli Medrese ise onarım sürecindedir ve Fatih Sultan Mehmet'in bu Medresede öğrenim gördüğünü belirten kaynaklar bulunmaktadır. Bu medreselerde çok sayıda dünya çapında bilim adamı yetişmiştir.

 Marmara Haber