KIYIKÖY TARİHİ (MİDYE)

İlk Belediye Başkanı da Çerkezköy’de ikamet eden Dr. Nurtekin Erol’dur.  Karadeniz kıyısındaki bu beldenin etrafı ormanlarla çevrili olup Pabuçdere ve Kazandere dereleri de Karadeniz'e bu beldeden dökülmektedir. Yöre halkının geçim kaynağı balıkçılık ve ormancılıktır. Dünyanın en eski taş oyma manastırlarından Aya Nikola Manastırı burada bulunmaktadır. İstanbul'dan günübirlik turlar veya geziler için uygundur. Özellikle deniz mevsiminde Trakyanın bir çok yerinden olduğu gibi İstanbul’dan da günü birlik yüzlerce insan gelmektedir.  Kıyıköy, Trakya'nın yegane karaçam (Pinus nigra) ormanlarının bulunduğu değişik bitki türlerini de bünyesinde bulundurmaktadır.  Bunların başında karaçam, Macar meşesi, sapsız meşe, saçlı meşe, doğu gürgeni, kara gürgen, dişbudak, kayın, akçaağaç, ıhlamur ve kızılağaç gelmektedir. Ayrıca koruma alanında, karaca, yaban domuzu, kurt, çakal, sansar, tilki, porsuk, tavşan gibi hayvanlar yaşamaktadır. Ayrıca, Karyalılarca kurulduğu kabul edilen Kıyıköy'ün antik çağdaki adı Salmydessos'tur.

 KIYIKÖY BİR İK ÇAĞ KASABASIDIR

Kıyıköy bir ilkçağ kasabasıdır. İlk adı Salmydessos'dur. Bazı yazılı kaynaklar Kıyıköy'ün Salmudassa (Salma-Hisar) ''Kutlu, Kutsal, İyi, Güzel'' yer ya da kent anlamına geldiğini, ''Pırıltılı Halkın Beldesi'' de dendiğini söylüyorlar.Tarihçi ve dilbilimci Bilge Umar M.Ö 400'lü yılarda Helenler'in buraya Melinophagos'lar yani ''Bal Yiyenlerin Yurdu'' dendiğini bildiriyor. Bu yörede yaşayan Trak Boyları da bu isimlerle anılıyorlardı. Örneğin ''Darı Yiyenler'' diye bir başka boy daha vardı Kıyıköy bölgesinde.bu bakımdan Kıyıköy mitolojide ve tarihte saygınlığı olan bir yerdir.

KIYIKÖY’ÜN 1960 YILINA KADAR ADI MİDYE İDİ

Vize ilçesine bağlı  Kıyıköy'ün 1960 yılına kadar adı Midye idi. Midye isminin  yabancı kökenli olduğunu düşünenler, kasabanın deniz kıyısında bulunmasını dikkate alarak yere Kıyıköy demişlerdir.Büyük bir ihtimalle kasabanın Midye adını alması Osmanlılar zamanında olmuştur. Ancak kasabanın ne zaman ve kimler tarafından, kaç kez yıkılıp tekrar kurulduğuna ilişkin sağlıklı bir bilgi yoktur. M.Ö 540'lı yıllarda Anadolu'da esen ''İran Fırtınası''ndan kaçan Lidyalı bazı grupların Trakya'ya çıktıktan sonra, buranın konumunu beğenerek ve kendi ülkelerinin anılarını yaşatmak amacıyla Midye'yi kurmuşlardır. Bu olayın M.Ö 530 yıllarında meydana geldiği tahmin edilmektedir.

KIYIKÖY’Ü KURANLAR KIYIYA VURAN PARÇALANMIŞ GEMİLERİ YAĞMA EDEREK GEÇİNİYORDU

Kıyıköy'ü kuranlar dağ ve deniz ürünleri ile denizden kıyıya vuran parçalanmış gemilerden dağılan malları yağma ederek geçiniyorlardı. Bu yüzden zaman zaman Trak Boyları arasında çatışmalar, döğüşler oluyordu.Bu nedenle Karadeniz kıyılarını kendi aralarında bölüşmüşlerdi. Ünlü Yunanlı yazar ve komutan Ksenophon M.Ö 401 yılında ''Onbinler''in  İran Savaşından Yunanistan'a dönüş yolculuğu sırasında Karadeniz kıyısında karaya çıkan askerlerin serüvenini anlatırken, yöreye ait geniş bilgiler vermektedir. Buralarda bulunan Trak Boylarının ''Darı Yiyenler'' diye anıldıklarını söylemektedir. Mutsuz insanlar vahşi bir doğa içerisinde herhalde büyük bir yaşam mücadelesi veriyorlardı. ''Yunanlılar  pek çok döşek, sandık ve denizcilerin tahta fıçılarla taşıdıkları başka eşyalar buldular'' diye anlatmaktadır.

ISTRANCA AMAZONLARI BURADA YAŞIYORDU

İskitler, İranlıların bir kolu olarak yaşarlardı. Akraba sayılırlardı. İran (Pers)  hükümdarı Darius geniş buğday ambarlarına, Karadeniz ve Kafkas madenlerine ulaşmak,kalay ve amber yolunu almak amacıyla  M.Ö 513 yılında ünlü İskit Seferine çıktı.170.000 kişilik ordusu, 600 parçalık donanması vardı. O zamanlar Istrancalar Amazonlar'ı  adı verilen (Savaşan İskitli kadınlar) saklayan, birçok kavimleri barındıran bölge idi Kıyıköy. Her  taraf ulu ormanlarla kaplıydı. Hazar Denizi'nin kuzeyinde Balkanlar'a sarkan ve Trakya'ya sokulan İskitler Midye, Vize, Saray ve daha güneye uzanan ovalarda, akarsu kıyılarında Trakya Boylar'ından bazı gruplar, Astailer, Bithynialar yaşardı. Astai'ler zamanın en güçlü devletini kurmuşlardı. Vize merkezleri idi. Ancak bazı kaynaklar Darius'ten önce babası Kambis'in (Kambyses) M.Ö 521 yılında Mısır'ı almadan evvel buraya Mısırlı, Lidyalı ve Midyeli göçmenler yerleştirdiğini, Bahçeköy'ün bir saat kadar kuzeyinde kalan yerde bir şehir kurduğunu bildirmektedirler. Mısır'dan getirdiği mültecilerin büyük çoğunluğunun yönetimine son verdiği Mısır Firavunları halkından Koptiler olduğu düşünülmektedir. Geçmişte bu yörede birkaç köyün Çingene Köyü olduğuna ait bilgiler bulunmaktadır. Fakat bu köylerin Osmanlıların XVI. yüzyılda Vize'de oluşturdukları çingene silahlı birliklerin dağılmalarından sonra kurulmuş olmaları ihtimali bulunmaktadır.

KIYIKÖY, ATİNA’NIN KURDUĞU DENİZ İMPARATORLUĞU İÇİNDE TİCARET VE KÜLTÜR MERKEZİ OLDU

Darius çıktığı seferde İskitleri bulamadı ama Vize merkez olmak üzere kurduğu Trakya Satraplığına Kıyıköy'ü de dahil etti, Kardeniz kıyılarını ele geçirdi.Buralardaki İyon kentlerine, Yunan ticaret kolonilerine büyük darbeler indirdi.Ancak Darius M.Ö  492'de  Med, M.Ö 490'da yapılan Maraton Savaşları'nda Atina'ya yenilince Persler'in Trakya'daki üstünlükleri M.Ö 489 yılında son buldu. Bundan sonra Kıyıköy,Atina'nın kurduğu ''Dalos Ligi'' Deniz İmparatorluğu ya da federasyonu içinde yer aldı ve bir ticaret, kültür merkezi oldu.

KIYIKÖY  M.Ö 336’DA TRAKLARIN EMRİNE GİRDİ

 Kıyıköy M.Ö 336 yılında II.Fhilip tarafından Makedonya Krallığına bağlandı. Sonra da oğlu İskender'in egemenliğine girdi. İskender öldüğünde Trakya,komutanlarından Lizimaus'un emrine girerken, Kıyıköy de Lizimaus'un subaylarından Kastoryati'nin yönetiminde kaldı. Kastoryati Kıyıköy kalelerini onardı, ileri karakollar, yeraltı yolları, su kanalları yaptırdı.

Hazırlayan/Seyit SÜREN