Trakya'daki il, ilçe ve beldelerimizi tanıyalım...

Kırklareli il merkezinde bulunan Arasta (Bedesten),Kırklareli'ndeki Osmanlı mirası arasında cami, hamam, imaret, şehitlik, çeşme, arasta, köprü ve türbeler yer almaktadır.Fatih Sultan Mehmet'in, İstanbul'u fethetmek için kullandığı bir kısım topların döküldüğü Fatih Dökümhanesi'nde ise düzenleme çalışmaları hâlen devam ediyor. Demirköy ilçesinde bulunan ve İstanbul'un fethi sırasında kullanılan topların döküldüğü dökümhanenin çevresi teller ile koruma altına alınmış ve çevre temizliği yapılmıştır. Dökümhanede üniversiteler tarafından gerçekleştirilen kazı çalışmalarına yaz aylarında aralıksız devam edilmektedir. Fatih Dökümhanesi'nden günümüze fırın bacası ve temel seviyesinde duvarlar kalmıştır. Dökümhanenin dönemin bölgedeki en modern işletmesi olduğu varsayılmaktadır. Dupnisa Mağarası'nın daha rahat ziyaret edilebilmesini sağlayacak tedbirler alınmıştır. Kırklareli Valiliği tarafından hazırlanan "Dupnisa Mağarası Düzenleme Sistemi Projesi" uygulaması tamamlanmış olup, Proje ile mağaranın aydınlatması sağlanmış ve gezi yolları ve giriş bölümü çevre düzenlemesi yapılarak ziyaretçilerin hizmetine açılmıştır.

Dolmenler (Kapaklı Kaya Mezarlar)

Trakya’da çok sayıda görülen tümülüslerin erken safhası olarak kabul edilen dolmenler, genel olarak Kırklareli’nin kuzey – kuzeybatı dağ yamaçlarında ve bu yamaçlara yakın ova eteklerinde sıralanmıştır. Bölgede kapaklı veya kapaklı kaya olarak da anılan dolmenler, yekpare, yassı iri taşlardan, basit oda şeklinde yapılmış anıt mezarlardır. Şu ana kadar yapılan araştırmalarda Edirne’nin Lalapaşa ilçesi merkez olmak üzere, bir hat halinde Kırklareli’nin Demirköy ilçesi yakınlarına kadar ulaştığı tespit edilen dolmenlerin Erken Demir Çağı (M.Ö. 1300 – 800) sürecinde kullanım gördüğü anlaşılmaktadır.

Menhirler (Dikili Taş)

Megalit (büyük taş), dikili anıtsal mezar taşlarıdır. Kırklareli ve yakın çevresinde çok sayıda görülmektedir. Çoğunlukla yakın dönem mezarlık alanlarında da benzer dikili mezar taşları görülmekte ise de esas kullanım süreci Erken Demir Çağı’dır. Yükseklikleri ortalama 3 metreye varan dikit örnekleri Kırklareli merkez ilçe, Erikler, Değirmencik, Ahmet’çe köyleri ile Lüleburgaz ilçesinde görülmektedir. Ancak, Kırklareli merkezi de dâhil olmak üzere, çoğu ilçe ve köylerdeki Müslüman mezarlarında bulunan dikili taşların bir bölümünün orijinal yerlerinden sökülerek getirilen menhirler olduğu düşünülmektedir.

Tümülüsler

Kırklareli Tümülüsler bakımından da zengin bir bölgedir. Bu Tümülüsler İçerisinde mezar bulunan, insan eliyle oluşturulmuş yığma tepelerdir. İl sınırları içinde 92 adet tümülüs tescil edilmiştir. Ancak yapılan yüzey araştırmaları sonucunda bunların sayısının 200’den fazla olduğu görülmüştür.

Aşağıpınar Höyüğü

İl merkezinin güneyinde, şehre 3 km. mesafede bulunmaktadır. Aşağıpınar Höyüğü’nün kuzeybatısında bulunan tatlı su kaynağının önceleri daha doğuda, Haydardere yatağı üzerindeyken, zamanla batıya doğru kaydığı ve aynı şekilde bu pınar önünde küçük bir gölcük–bataklık olduğu da öğrenilmiştir. Aşağıpınar kazılarında şimdiye kadar rastlanan en eski kültür katı M.Ö. 5800 yıllarına tarihlenmektedir. Anadolu kronolojisine göre Geç Neolitik, Balkan kronolojik sisteminde ise Neolitik Çağ–Karanovo II dönemine tarihlenen bu ilk yerleşim, Demir Çağı’na (M.Ö. 1200) kadar süregelecek olan Trakya kültürünün de temellerinin atıldığı bir süreci temsil etmektedir.

Kanlıgeçit Höyüğü

Kırklareli’nin yaklaşık 3 km. güneyinde, Aşağıpınar’a 300 m. mesafededir. Eski Tunç Çağı’na (M.Ö. 3. bin yıl) tarihlenen bu yerleşim alanı, Anadolu’da ve Yakındoğu’da M.Ö. 3. bin yıl kentleşme sürecinin ortaya çıktığı, yavaş yavaş kent devletlerinin oluştuğu bir süreci temsil etmektedir. Bu yerleşmelerdeki yapıların basit ahşap yapılar şeklinde olduğu; genellikle yerleşmelerin savunma amaçlı derin bir hendek ve bunu sınırlayan ahşap bir duvar ile çevrili olduğu anlaşılmaktadır. Taş malzeme mimaride hemen hemen hiç görülmez. Yapılan çalışmalarda, Kanlıgeçit’in Anadolu yerleşmeleri ile tam olarak benzeşen büyük bir yerleşim alanı olduğu ortaya çıkmıştır. Yerleşim, taş sur ile çevrili bir iç kale ile bunun etrafında yayılmış aşağı şehirden oluşmuştur.

Camiler, Külliyeler

Kadı Camii

Kırklareli il merkezinde, Ahmet Mithat İlkokulu karşısında bulunmaktadır. Emin Ali Çelebi tarafından 1577 yılında yaptırılmış olan cami, halen kullanılmakta olup, kare planlıdır. Daha önceden yakınında bulunan bir mahkemeden dolayı Kadı Camii denilmektedir. Bir diğer adı da Emin Ali Çelebi Camii olan yapının duvarları, üç cephede düzgün küfeki kaplamadır. Alt sıra pencerelerinin söveleri ve mihrabı, çok iyi bir işçilikle küfeki taşından yapılmıştır. Hafifletme kemerlerinde kabartma dilimli ve kemer sivrisine yakın rozetler, caminin tek süsleme özelliğidir. Tavan ve çatısı ahşap olup, dört mahyalı ve üzeri alaturka kiremit örtülüdür. Minaresi camiye bitişik olup, çok köşelidir.

Bayezid Camii

Kırklareli il merkezinde, Hatice Hatun Mahallesi’nde bulunmaktadır. 16. yüzyılda yapılmıştır. 1593 – 1594 tarihinde Güllabi Ahmet Paşa tarafından onarımı yaptırılmıştır. Halen ibadete açık olup, kare planlıdır. Duvarların dış yüzleri alternatif tuğla sıkıştırmalı küfeki ve tuğla hatıl sıralıdır. İç süslemesi ve çatısı ahşaptan, dört mahyalı, üzeri alaturka kiremit örtülüdür. Minare kaideden itibaren küfeki taşıyla örülmüştür.

Karakaşbey Camii

Yeni Hükümet semtinde bulunan cami, 1628 tarihinde Karakaş Hacı Mehmet Bey tarafından yaptırılmıştır. Halen ibadete açık olan cami, kare planlı, moloz taştan inşa edilmiş, ahşap çatılı ve kiremit örtülü bir yapıdır. Caminin minaresi, kesme muntazam küfeki taştan, tek şerefeli ve külahı kurşun kaplamadır. Minaresi kaideye kadar yıkılmış, yeniden yapılmıştır. Camiye, sonradan, bir son cemaat yeri ilave edilmiştir.

Hızırbey Camii (Büyük Cami)

Kırklareli il merkezinde, çarşı içindedir. 1383 yılında Köse Mihalzade Hızır Bey tarafından yaptırılmıştır. Kare planlı bir yapıdır. Duvarların dış yüzleri, kubbe kasnağı ve minaresi düzgün küfeki taşı ile kaplanmıştır. Son cemaat yeri ve avlu duvarı sonradan ilave edilmiştir. Minaresi tek şerefeli, kaidesi kare şeklinde ve külahı kurşun kaplamadır. Büyük Cami olarak da bilinen yapı, ibadete açıktır.

Kapan Camii

Kırklareli kentinde, yeni belediye binasının yanında bulunmaktadır. 1640 yılında Karaca İbrahim Bey tarafından yaptırılmıştır. Diğer adı Karacabey İbrahim Bey Camii olan yapı, halen ibadete açıktır. Bina esasen kare planlı olup, eski Müftülük binası sonradan ilave edilmiştir. Duvarların dış yüzü düzgün taş kaplama ve taş dizileri arası tuğla hatıllıdır. Çatısı dört mahyalı olup, ahşap üzerine Marsilya kiremit kaplıdır. Minaresi muntazam kesme taş örgülü, tek şerefeli ve külahı kesme taştan yapılmıştır.

Sokullu Camii

Müezzin mahfili, mihrap, minber ve şadırvan mermerdendir. Çatışı ahşap, saçakları dilimlidir. Tek şerefeli minaresi yeniden yapılmıştır. Halen ibadete açıktır.

  Yoğuntaş (Polos) Kalesi

Kırklareli’nin Yoğuntaş köyünde bulunmaktadır. Oldukça harap durumdaki kalenin Helenistik dönemden önce, M.Ö. 4. yüzyıl ortalarında yapıldığı ileri sürülmektedir.

Hazırlayan/Seyit SÜREN