4857 sayılı İş Kanunu’nun 30. Maddesine göre, aynı il sınırları içerisinde 50 ve üzerinde çalışana sahip özel sektöre ait işletmelerde, çalışan sayısının yüzde 3’ü engelli olmak zorunda. Ancak birçok işletme engelli çalıştırma yükümlülüğünü ya yerine getirmiyor ya da eksik olarak getiriyor. Güvenbir OSGB Genel Müdürü ve İşyeri Hekimi Dr. Ali Çolak bu yükümlülüğü yerine getirmeyen işletmelere yükümlülüklerinin başladığı tarihten itibaren aylık 1.903 TL (2014 yılı için belirlenen tutar) ceza kesileceğini belirtti. Üstelik bu ceza eksik çalıştırılan sadece bir engelli için. Cezanın geriye dönük yıllar için de uygulanması gündemde.
GERİYE DÖNÜK CEZA KATLANIR
İşletmelere sadece 2014 yılı için değil, daha önceki yıllara dair de ceza kesilebileceğini belirten Dr. Ali Çolak, işletmelerin SGK dökümlerinden kimleri hangi statüde çalıştırdığının çok kolayca görülebildiğini hatırlattı. Dr. Çolak, “Hangi dönemde engelli çalıştırıldığı, hangi dönemde çalıştırılmadığı net bir şekilde görülecek. Böyle bir durumda işletmelerin karşılaşacağı ceza miktarları da katlanacak.”dedi.
EKSİK ÇALIŞTIRAN VAR!
İşletmede çalışacak engelli sayısı konusunda karışıklıklar olduğunu belirten Dr. Ali Çolak, bu karışıklık sonucu eksik engelli çalıştıranların da cezalar ile karşılaşacağını belirtti. Dr. Ali Çolak farklı çalışan sayısına sahip iki işletme üzerinden örnekler verdi. Çolak şunları kaydetti:“50 kişinin çalıştığı bir işletmede yüzde 3 hesaplandığında sonuç 1,5 oluyor. Yarım ve yarımdan büyük küsuratlar bir sonraki sayıya tamamlanıyor. Yani bu işletmede en az 2 engelli çalışan olmalı. Ancak bazı işletmeler 1 engelli çalıştırmaları gerektiğini düşünüyor. Bu işletmelere çalıştırmadığı her bir engelli için 2015 yılında aylık olarak 2 bin 96 TL ceza kesilmesi de gündemde.”
Çolak açıklamalarına, “140 kişinin çalıştığı bir işletmede yüz 3 hesaplandığında ise sonuç 4,2 oluyor. Yarımdan küçük küsuratlar dikkate alınmaz. Yani bu işletmede en az 4 engelli çalışan olmalı.”bilgisini ekledi.
ENGELLİLERİN İŞE ALMA ŞEKLİ DE DEĞİŞTİ
Engellilerin işe alımı firmanın açtığı ilanlar üzerinden ya da İŞKUR üzerinden gerçekleştiğini hatırlatan Çolak, “Ancak bazı firmalar alakasız ilanlar açmaya başladı ve bu ilanlara uygun engelli çalışan bulamadıklarını ifade etmeye başladı. Üniversite mezunu, engelli, 30 yaşından gün almamış, tır şoförü ilanı veren işletmelerin dahi olduğu görüldü. Bu ilanlar da denetim altına alınmaya başlayacak.” ifadelerini kullandı.
İŞKUR’un da engellilerin istihdamı için bir değişikliğe gittiğini belirten Dr. Ali Çolak, değişiklik öncesi engellilerin direkt olarak işletmelere yönlendirildiğini söyledi. Çolak, “Ancak yeni düzenleme ile engelli ile işveren, İŞKUR çatısı altında bir araya gelerek görüşme gerçekleştirecek. Bu görüşmede işverenin iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi de hazır bulunacak. Yapılan mülakata İŞKUR yetkilisi de katılacak. Mülakat olumsuz sonuçlanırsa neden olumsuz olduğu da İŞKUR’a sebepleri ile bildirilecek.”diye konuştu.
Yapılan düzenlemenin milyonlarca engelli için bir iş umudu olabileceğini belirten Dr. Ali Çolak,“İşletmeler ceza ödemek yerine, bir an önce engelliler için uygun ortamlar yaratmalı.”diye açıklamalarını tamamladı.
