CHP, “Bütçe açığı 2014’te yüzde 70,6 artacak”

ABD Merkez Bankası’nın (FED) tahvil alımlarını azaltmaya yakın bir zamanda başlayacağının ifade edildiği sunumda, Türkiye’nin yeni uluslararası ekonomi ortamında “rekabet gücü”, “yetersiz iç tasarruflar ve sıcak paraya bağımlı büyüme”, “sürdürülemez dış denge” ve “harcama esnekliğini yitiren, sürdürülemez ekonomik dengeler” gibi sorunlarla karşı karşıya olduğu kaydedildi. Geçmiş dönemde Türkiye’nin ekonomik ve siyasi risklerinin üzerine şal örten sıcak paranın yeni dönemde artık eskisi kadar bol olmayacağı, FED’in bilanço büyüklüğünün çok arttığı ve bunu ister istemez çekmek zorunda olduğu üzerinde duruldu. Toplantıda, bu kapsamda en geç 2014 ilk yarısında FED para musluğunu kısmaya başlayacağı, 2015’te de musluğun tamamen kapanacağı ve 2015 sonunda faizlerde artırımın gündeme geleceği değerlendirildi. 

 

Uluslararası kuruluşların Türkiye için siyasi risklerden bahsetmeye başladığına dikkat çekilen toplantıda, ekonomide daralan oyun alanının hükümeti toplumda kutuplaşma yaratan bir seçim stratejisi izlemeye sevk ettiği, bunun ise sosyal riskleri arttırdığı tespitinde bulunuldu.   Sayıştay’ın 2012 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi Genel Uygunluk Bildirimi Raporuna göre merkezi yönetim toplamında 15 milyar TL’ye ulaşan ödenek üstü giderlere dikkat çekilirken, “Sayıştay denetleme raporlarının özet, gerçek raporlarında ek haline getirilerek milli iradeden kaçırıldığı” görüşü dile getirildi.

 

Yeni OVP’de 2014’te gelir artışının sınırlı olduğunu buna karşın özel tasarruflarda ciddi bir artış öngörüldüğünün belirtildiği toplantıda, bu artışları sağlayacak mekanizmanın ne olduğunun ise belirsiz olduğuna dikkat çekildi. OVP’de 2014-2016 dönemi için ortalama yüzde 4,7’lik bir büyümenin başarı sayıldığının, oysa bu seviyenin Türkiye’nin çok partili yaşama geçtiği 1946 ile 2012 arasındaki ortalama büyüme hızı olan yüzde 5,2’nin altında kaldığının belirtildiği sunumda, “Türkiye bu büyüme hızları ile rakipleri ile arasındaki mesafeyi kapatamaz. Bu büyüme hızları ile Türkiye ilk 10’a giremez. Bu OVP ile Türkiye orta gelir tuzağından çıkamaz” değerlendirmesinde bulunuldu.

 

Toplantıda, AK Parti’nin çok övündüğü mali disiplinin göstermelik olduğu 2008’den sonra mali disiplinde önemli bir gevşeme görüldüğü, mali af ve özelleştirme gibi bir defalık gelirler ve dış dengenin bozulması pahasına bütçenin tutturulduğu kaydedilerek, personel gideri, SGK primi gibi kısılması mümkün olmayan harcamaların GSYH içindeki payının da giderek arttığı vurgulandı. Gelecek yıl kamu harcamalarında enflasyonun üstünde artış öngörüldüğüne, buna karşın gelir artışının enflasyon hedefinin altında olduğuna dikkat çekilerek, “Bütçe açığı 2014’te yüzde 70,6 artacak. AKP böyle bir bütçe getirdi. Faiz dışı fazla yüzde 39,4 gerileyecek. Bunun neresi mali disiplin? Böyle bir bütçe hazırlamanın ne anlamı var?” denildi.

 

AKP’nin bütçenin samimiyet ilkesini yok saymaya devam ettiğinin, bu nedenle bütçede verilen dengelere güvenmenin mümkün olmadığının, AKP’nin özellikle yatırım harcamalarını baştan düşük gösterip, daha sonra bu ödenekleri aşma uygulamasına devam ettiğinin belirtildiği sunumda, kamunun yatırım harcamaları önemli olmakla birlikte bu uygulamanın gelenek haline gelmesinin bütçe samimiyetini ortadan kaldırdığı vurgulandı. Sayıştay raporlarının özetlenerek gönderilmesinin TBMM’nin bütçeyi millet adına denetleme yetkisini kısıtladığının ve demokrasinin çağdaş normlarda işleyişini engellediğinin belirtildiği toplantıda, kamu-özel ortaklığı projelerinin bütçeye görünmeyen yükleri ve devleti altına soktuğu koşullu yükümlülükler konusu da ele alındı. Yapılan sunumu ve görüşleri dinleyen Genel Başkan Kılıçdaroğlu, Sayıştay raporlarının denetime imkân veren bir yapıda gelmesi için konunun Plan-Bütçe Komisyonu üyeleri tarafından takip edilmesi talimatını verdi. Kılıçdaroğlu, Komisyon üyelerine çalışmalarında başarılar diledi.